Algemene les: Wat beelddenkers nodig hebben
Wat ga je in deze les leren?
Beelddenkers hebben andere behoeften dan taaldenkers:
- Meer slaap
- Rust
- Op tijd eten en drinken
- Warmte of juist afkoeling
- Duidelijkheid
- Autonomie
- Emoties herkennen
- Down-time
Wat heb je nodig als jij hooggevoelig bent en een sterke wil hebt? Maar ook als jij ADHD of ADD hebt? Met de informatie uit deze les kun je jezelf beter staande houden in de maatschappij.
Sociale overbelasting
Veel sociale bezigheden kunnen gauw te veel zijn. Een avondje naar een voetbalwedstrijd, concert of een verjaardag is heel leuk, maar alle drukte en geluiden om je heen zijn heel vermoeiend. Als je aan sport doet, horen wedstrijden er ook bij. Er wordt aangemoedigd en tijdens estafettes wordt er hard geschreeuwd, en als je wint, moet je op het podium. Ook dit kan een grote bron van stress zijn. Er zijn altijd van die coaches die op hun vingers fluiten en niet in de gaten hebben dat dit voor gevoelige oren echt pijn doet. Een middagje winkelen kan een hele opgave zijn. Alle mensen om je heen, de lampen, het lawaai kan veel te veel zijn. Hoeveel last je hiervan hebt, verschilt per persoon. Je kunt er niets aan doen, maar je kunt wel op een rustig plekje gaan staan, niet te lang blijven, niet tijdens de uitverkoop gaan winkelen of oordopjes indoen. Houd er rekening mee met het plannen van de dag. Probeer ook rustmomenten in te bouwen voor of na een drukke bezigheid. Hieronder geef ik een aantal tips die handig zouden kunnen zijn om deze lastige tijd ietsje gemakkelijker door te kunnen komen. Gebruik ervan wat bij jou past.
Jouw lijf wil graag direct bediend worden. Heeft het honger dan wil het NU eten. Heb je slaap? Dan moet je NU slapen. Dat is heel leuk maar in het echte leven kan dat niet altijd. Waar je wel voor kunt zorgen is dat je zorgt dat je altijd iets te eten bij je hebt, dat je de dag niet te vol plant en dat je een extra vest bij je hebt mocht het onverhoopt kouder zijn dan je dacht. Ook van tevoren al rekening houden met het feit dat dingen anders kunnen lopen dan gepland zorgt ervoor dat je jouw gevoel te slim af bent.
Omdat hooggevoelig zijn, door al die prikkelverwerking, veel energie kost is het belangrijk dat je voldoende slaap krijgt. Zeker als je ook nog een sterke wil hebt. Als je moe bent is het namelijk veel moeilijker voor je brein om nog rationaal te denken en ook dan heeft jou sterke wil meer kans om toe te slaan terwijl als jij uitgerust bent er best te onderhandelen valt. Ben je ’s avonds moe ga dan naar bed en stel het niet uit. Tegenwoordig kun je televisieprogramma’s opnemen zodat je jouw favoriete programma ook in de herhaling kan kijken op een moment dat het jou uitkomt zodat je niet perse op hoeft te blijven om het af te kijken. 9 uur slaap op een nacht zou mooi zijn maar er zijn maar weinig jongeren die dat halen. Ben je jonger dan heb je nog meer uren slaap nodig. Weet je van tevoren dat je een nacht met te weinig slaap gaat krijgen? Plan daarna dan een rustdag in waarop je even kunt bijtanken. Doe je dat niet dan kun je erop wachten dat jou sterke wil of prikkelbaarheid roet in het eten komt gooien.
Drink voldoende water. Een brein heeft altijd voldoende vocht nodig om goed te kunnen presteren en als jouw hersenen dus dorst hebben laten ze dat gelijk merken door niet na te willen denken. Dan gaat het toch weer mis. Zorg dus altijd voor voldoende water. Mag je in de les geen water drinken? Doe dat dan tussen de lessen door of vraag aan de docent of het misschien toch mag. Ga even naar het toilet en drink daar een slokje als je merkt dat je geïrriteerd raakt of gewoon, om het voor te zijn. Neem geen suikerhoudende drankjes maar gewoon water. Dat wordt direct door je lichaam opgenomen en hoeft niet eerst bewerkt te worden.
Eet op tijd. Net als voldoende vocht hebben je hersenen ook voldoende glucose nodig. Eet dus elke pauze iets, liefst iets met langzame koolhydraten en niet te veel suikers. Te veel suikers zorgen voor een suikerpiek in je bloed. Daar word je heel actief van, niet handig tijdens de les, en wordt gevolgd door een suikerdip waar je dan weer heel slaperig van wordt en/of chagrijnig en dan is die docent die net iets te langzaam praat te veel van het goede. Dus geen mars maar een stuk peperkoek, wat noten, blokje kaas of plakje worst of gewoon een lekkere boterham.
Ik moest eens surveilleren bij een toets en dan mag iedereen van mij altijd water drinken. Ik had een keer een jongen van rond de 16 jaar, 4 HAVO, in de klas die, zonder dat ik het in de gaten had, in plaats van water, cola bij zich had en daar een paar slokken van nam. Met het maken van de toets was hij eerst heel onrustig en kon niet echt stilzitten waardoor hij zich niet lekker kon concentreren. Na een minuut of 20 kwam er een verandering en werd hij heel moe. Ik zag aan hem dat hij moeite had om zijn ogen open te houden en nog steeds lukte het maar heel langzaam met het maken van de opgaven. Deze stoere branie, die dacht dat hij mij te slim af was en lekker een paar slokken cola kon nemen strafte zichzelf met een waarschijnlijk uiterst beroerd cijfer.
Jij hebt vooral behoefte aan controle. Controle over zoveel mogelijk aspecten van jouw leven. Controle over hoe laat jouw werkdag begint, met welke collega je samenwerkt, wanneer je met je vrienden uit wil, wanneer je …noem maar op. Niet alles is mogelijk natuurlijk, er zijn nog meer mensen op de wereld waar jij mee te maken en hebt en die tegenstrijdige belangen hebben maar zijn er dingen die voor jou beslist worden dat niet nodig is? Bespreek het met de desbetreffende persoon. Als je voldoende zeggenschap hebt over een gedeelte van je leven is er genoeg ruimte in je hoofd om de stukjes die nu eenmaal moeten te accepteren.
Zeg het gewoon als je ergens behoefte aan hebt, anderen kunnen het niet aan je neus zien en op je voorhoofd staat nog steeds niets geschreven. Als jij je vanbinnen zit op te vreten omdat er niet aan jou behoefte voldaan wordt weet een ander daar waarschijnlijk helemaal niets van. Zorg, liefst op een aardige manier dus als het nog niet te laat is, dat ze op de hoogte zijn. Dan kun je vaak nog samen overleggen wat de mogelijkheden zijn.
Zorg dat je een goede band houdt met je partner, je ouders, je vrienden, je buren. Iemand die altijd voor je klaarstaat ook als jouw sterke wil toch eens te sterk was en je met een chagrijnig hoofd uit je werk komt omdat het allemaal misging. Ouders en je partner houden van jou, ook als je soms eens lastig bent, en ook als ze dat niet altijd laten merken. Sta daarom ook open voor hen en bespreek je problemen. Samen weet je meer dan alleen. Door de dag te bespreken met iemand die neutraal is kun je dingen die misgegaan zijn (in jouw ogen) beter relativeren. Misschien hebben ze nog tips hoe je het de volgende keer anders aan kan pakken. Hoe je wel even een mailtje kan sturen naar die klant terwijl je collega dat eigenlijk moet doen. Of hoe je je collega daarop kan wijzen. Jouw hooggevoelige hoofd wil voorvallen nog wel eens belangrijker en erger maken dan ze zijn. Door daar met buitenstaanders over te praten, en dan hoef je geen staatsgeheimen prijs te geven, dat kan ook zonder details, krijg je meer grip op sociale interactie en de denk- en doewereld van taaldenkers.
Voorbeeld: Mijn man werkt sinds kort op kantoor met weinig ervaring met klanten. Een klant vroeg om gegevens die een derde partij moest geven. Mijn man kwam naar mij toe en vertelde dat. “Heb je de klant doorgegeven dat je het doorgestuurd hebt naar de derde partij en dat ze dat vanavond doorsturen?”, Nee, dat horen ze vanavond wel”, “ Misschien is het handig om de klant even te laten weten dat eraan gewerkt wordt en dat ze vanavond die informatie krijgen”, “Goed idee, laat ik dat even doen”. En hij heeft even de mail verstuurd en kon het daarna loslaten. Anders was hij de hele avond aan het kijken of de informatie al doorgestuurd was. Kleine dingen die veel verschil kunnen maken.
Als je sterke wil toch een keer de baas is geworden of je bent een keer overprikkeld ga dan even lekker de natuur in. De wind door je haren, even lekker racen of juist een rustige wandeling en al die spinnenkoppen in je hoofd zijn zo weer verdwenen. Door de rustige beweging waar je niet over na hoeft te denken kun je rustig nadenken, je ziet alles in een ander licht en de emoties verdwijnen. Tijd om rustig alles op een rijtje te zetten en te overdenken. Heb je een probleem met iemand, bespreek dat dan tijdens een wandeling. Je hoeft elkaar niet aan te kijken en je hebt allebei minder last van je emoties.
Door afspraken te maken mèt een ander en jullie er allebei aan te houden worden dingen duidelijk en weet je waar je aan toe bent. Bovenal: als jouw creatieve brein eens een goed idee heeft, voer het dan gewoon lekker uit. Soms mag je anderen er best van overtuigen dan jouw idee een prima idee is. Je moet het dan wel goed kunnen onderbouwen natuurlijk en sta ook open voor de argumenten van de tegenpartij. Wees flexibel genoeg om samen tot het beste idee te komen. En heeft jouw goede idee toch minder goede kanten, lach er dan samen om. Maar neem het in eerste instantie wel serieus want waarschijnlijk zijn het soms best goede ideeën. Door naar de ander te luisteren kunnen jullie samen tot het beste idee komen.
Zelf uitvinden is de beste leermeester
Herken in jezelf ook de neiging om dingen eerst zelf uit te willen proberen? En niet af te gaan op ervaringen van anderen? Dan leer je het beste nietwaar? Door zelf eerst met een opdracht aan de gang te gaan begrijp je precies hoe alles in elkaar steekt en doorgrond je de bedoeling. Om vanuit instructie iets te moeten doen zorgt ervoor dat je het proces niet begrijpt waardoor je de opdracht misschien wel tot een goed einde brengt maar niet eigen gemaakt hebt waardoor je de volgende keer weer de instructie nodig hebt of denkt dat je het wel weet, je hebt het immers al een keer gedaan, en het dan verkeerd uitvoert omdat je het anders begrepen had. Beter de eerste keer wat meer tijd erin steken en zelf uitzoeken, en aan het eind van het proces even de instructie erbij halen om te zien of je niet iets cruciaals vergeten was. Dan begrijp je echt hoe het moet en doe je het de volgende keer waarschijnlijk stukken beter. En sneller. En op jouw manier die misschien net even handiger en beter is dan de instructie, maar dat mag je dan weer niet zeggen.
Door goed te plannen maak je het voor jezelf een stuk makkelijker om goed de dag door te komen. Jouw brein ziet veel, merkt veel kleine details op en vindt die allemaal belangrijk. Er is dus altijd wel iets wat anders is dan anders en aandacht vraagt om onderzocht te worden. Die tijd heb je niet, maar de behoefte is er wel. Door voldoende tijd in te bouwen om alles wat je gezien en geleerd hebt te verwerken moet je af en toe downtime inbouwen. Als je uit je werk komt dus niet gelijk aan je mail of eten koken maar even lekker een muziekje luisteren of in de tuin uitwaaien en een kopje thee drinken. Dit is net zo belangrijk als werk, je sociale wereld en je mailtjes, en vergeet je slaaptijd natuurlijk niet. Door van tevoren een planning te maken zorg je ervoor dat al die dingen de tijd krijgen die ze nodig hebben.
To-do list en prioriteiten stellen
Doordat jouw hoofd alles waarneemt en veel dingen opmerkt zijn er ook veel dingen waarvan jij denkt dat ze belangrijk zijn. Maar je kunt nu eenmaal maar een ding tegelijk doen. Door de dingen die je wil doen op een to-do lijstje te schrijven kun je ze gemakkelijk onthouden, je ziet ze staan, en makkelijker bedenken wat het belangrijkste is. Soms denk je dat je iets wil doen maar als je er nog eens over nadenkt blijkt het toch niet zo’n goed idee te zijn. Die streep je dan gewoon weer van je lijstje af. Op die manier loop je niet in zeven sloten tegelijk. Door een weekschema te maken op een whiteboard kun je je basisschema vastleggen en de aanvullingen erbij noteren. Zo heb je overzicht en dat scheelt ruimte in je hoofd.
Leer de verschillende behoeftes en emoties die je af en toe hebt te herkennen en handel ernaar (voor zover mogelijk). Probeer te achterhalen als je boos bent wàt je precies bent. Ben je boos omdat iemand een keer niet wil afspreken terwijl jullie dat normaal wel altijd doen of ben je eigenlijk verdrietig? Of teleurgesteld? Of geschrokken? Of bedenk het maar. Boos zijn is een emotie die vaak veroorzaakt wordt door een hele andere emotie. Als je verdrietig bent kun je jezelf misschien troosten of als je teleurgesteld bent kun je bij jezelf nagaan of de ander dat wel waard is. Misschien gaf jij wel aanleiding. Als je de emotie vangt vang je vaak ook de oplossing. Niet dat je het daarna leuk gaat vinden maar je kunt het wel een plekje geven en weer verder gaan. En je bent geen emotie maar je hebt er een. En alles wat je hebt kun je ook weer kwijtraken. Dat is wel een fijne gedachte. Dus als je een keer boos bent ga dan op zoek naar een gedachte die ervoor zorgt dat de boosheid omgezet wordt in een emotie waar je mee kan dealen.
Veel prikkels komen van buitenaf en kunnen je ongemerkt heel druk maken in je hoofd. Een swingende kerstman op de toonbank van het restaurant, gekleurde knipperende lampjes op een hoed tijdens een feestje. Sowieso al die geluiden op een feestje, daar kun je toch geen fatsoenlijk gesprek meer voeren? Een knipperende Tl-buis die ook nog eens zoemt. De hele dag door word je bestookt met grote en kleine prikkels. Probeer een manier te vinden om er even bewust naar te kijken en het dan af te sluiten. Dat zal even oefenen zijn maar als jij weet dat het je irriteert en je doet er niets aan blijft het irriteren, net zolang tot jouw emmer overloopt en je hoofd barst. Ga net even anders zitten zodat je die prachtige swingende kerstman niet ziet of ga wat verder bij de box weg bij een feestje. Er zijn vaak wel kleine aanpassingen te maken om het net iets draaglijk te krijgen. Zit je naast een sterk geurende plant? Neem een stoeltje verder. Gewoon even naar het toilet en als je terugkomt knoop je even een praatje aan met iemand die toevallig een paar stoelen verderop zit. Niemand heeft het in de gaten maar jij bent van die akelige geur af. Laat de eigenaar maar trots zijn op zijn heerlijk ruikende plant, of je vraagt of die mooie plant even buiten mag staan omdat jij er hoofdpijn van krijgt. Gewoon zeggen is vele malen beter dan met hoofdpijn rond blijven lopen. Dan ben jij ook niet gezellig.
Ook tafelgenoten kunnen een bron van ergernis zijn met hun geuren en geluiden tijdens het eten. Probeer er niet op te letten of ga zo zitten dat je er het minste aan hoeft te storen.
Accepteer van jezelf dat jij meer ervaart en alles net even intenser beleeft. Door jezelf te accepteren en er rekening mee te houden maak je het jezelf al een stukje makkelijker. Accepteer ook dat je vrienden en familieleden ook eigenschappen hebben waar zij rekening mee te houden hebben. Door rekening met elkaar te houden ontstaat er wederzijds respect waar iedereen blij van wordt. Maar dat moet wel van twee kanten komen. Van jou èn van de ander. Zorg dus dat het bespreekbaar is.
De meeste mensen zijn de hele dag vergroeid met hun sociale leven. Via Instagram, facebook en allerlei andere sociale kanalen die ik niet eens ken zijn ze continue verbonden met hun vrienden en collega’s. Dichtbij en aan de andere kant van de wereld. Voor beelddenkers kan al deze informatie en het getouwtrek om aandacht veel te veel zijn. Ze hebben geen interesse in wat al die anderen op dat moment aan het doen zijn, er komt te veel gevoel bij, te veel informatie. Denk je eens in: van al die mensen krijg je te horen, te zien en te voelen waar zij op dat moment mee bezig zijn. Dat wil je echt niet. Maar, zit je niet genoeg op sociale media, like je niet genoeg berichten dat kun je ook niet meepraten over ‘de nieuwe coronaregels’ of ‘dat nieuwe gadget. Dat jij daar geen behoefte aan hebt en dat het je allemaal te veel wordt dat begrijpt de rest niet, ook niet als je het uitlegt. Ga op zoek naar maatjes die ook geen behoefte hebben aan al die sociale kanalen en ga samen lekker chillen buiten op een bankje en zoek je rustmomentjes op. Zorg dat je een beetje op de hoogte blijft en zoek 1 sociaal media kanaal uit dat het beste bij jou past. Op 1 ding focussen is al oneindig rustiger dan op meerdere fronten iedereen tevreden zien te houden. Doe wat jij leuk vind en hou je daarbij, je hoeft niet iedereen te vriend te houden alleen maar door te doen wat zij leuk vinden. Ben jij zelf een prikkelzoeker en extravert, dan zul je waarschijnlijk wel open staan voor al deze sociale media maar hou dan in je achterhoofd dat het voor jou wel te veel wordt en bewaak je ‘downtime’. Neem op tijd rust, anders wordt de overvloed aan prikkels je echt te veel en kun je ’s nachts niet slapen.
Opdracht:
Wat heb jij nodig om goed te kunnen functioneren?