Ontscholen, een term die vaak wordt genoemd. Ontwatte?! Juist.
Ik ben bezig met het ‘huishoudelijke reglement’ zeg maar van het K.i.K.Atelier en ik kwam deze term tegen. Alweer. In artikelen over privé scholen komt het ook steeds terug. Kinderen, en ook ouders en leerkrachten moeten ontscholen. Ik heb er lang en diep over nagedacht en heb de conclusie getrokken dat de kinderen die uit het regulier gehaald worden (vallen vind ik niet het goede woord), moeten vooral eerst ontstressen.

Ontscholen

Met ontscholen wordt over het algemeen bedoeld dat je moet afkicken van alles waar het reguliere onderwijssysteem voor staat. Wat dat precies inhoudt, verschilt per persoon. Voor mij betekende dat in de eerste plaats dat ik lui moest worden. Klinkt misschien raar, is het niet. Ik was zo gewend in vlot tempo de lessen af te handelen. De klok goed in de gaten houden, zorgen dat de lesstof aan bod komt, dat dat je je opdracht goed uitvoert. Dat was ik zo gewend vanuit het basisonderwijs waar ik meer als 10 jaar gewerkt heb. Als invaljuf. Programma staat vast, hoewel ik altijd ruimte creëerde voor creativiteit. Je moet vooral voldoen aan wat er van je verwacht wordt. Aan het eind van de dag is de klus af. Nog even iets op papier zetten voor de volgende en dat was het dan. Ik probeerde altijd verschil te maken door kinderen die het nodig hadden verder te helpen. Wat mij op een gegeven moment steeds meer irriteerde was, dat ik nooit wist hoe het nu verder met zo’n leerling ging. Of mijn bemoeienis het effect had wat ik verwachtte.
Eenmaal voor mezelf begonnen als coach, kon ik dat wel. En kon ik ook het kind geven wat het nodig had, en alleen dat. Dat waren in ieder geval mijn intenties. Niets is minder waar. Ik werkte nog steeds in opdracht van een volwassene en probeerde het kind zo te kneden dat ik de opdracht naar tevredenheid uitgevoerd had. Het ontscholen kwam met het volgen van de Kind in Kracht opleiding. Daar leerde ik dat ik als coach eigenlijk de advocaat van het kind moest zijn en het belang van het kind, aangegeven door het kind, boven alles moest staan. Tot dan toe dacht ik dat ik dat ook deed. Dat was dus niet helemaal zo. Langzaam aan ging ik steeds meer een positie innemen tussen kind en volwassenen in. Volwassenen die allemaal vanuit hun eigen visie, vaak ook hun eigen belang, iets van het kind willen. Een helikopterview, verbindend, observerend, afwachtend. Om kinderen te kunnen volgen, moet je achter ze aan. Niet voor ze uit lopen. In het onderwijs liep ik niet alleen voor ze uit, ik stuurde ze die kant op waar men, en dus ik,  ze wilde hebben. Heel hard werken.
Het luie zit ‘m vooral in het volgen, en snelle koppelingen maken tussen alle kennis en ervaring die je hebt, en dat wat het kind nodig heeft om zich in vrijheid te kunnen ontwikkelen. Wachten op dat wat komt.

Ontstressen

Mijn ervaring van de laatste jaren met leerlingen die uit het regulier onderwijssysteem gehaald worden (thuiszitters), heeft mij geleerd dat deze leerlingen niet zo zeer moeten ontscholen, maar vooral ontstressen. Door jarenlang een kant te worden opgeduwd waar ze met hun hele lijf en leden gewoon niet heen kunnen, zijn deze leerlingen ziek. Schoolziek, want door het weghalen van de oorzaak worden ze beter. Zonder het instituut school kunnen ze herstellen. Herstellen van de gevolgen van continue in stress-toestand verkeren. Steeds op je hoede: moet ik vluchten of vechten? De gevolgen zijn enorm. Slecht slapen, nul zelfvertrouwen, niet in staat autonome acties te ondernemen, angst. Dat zie je terug in gedrag en uiteindelijk ook in lichamelijke vorm. Herstellen is een proces. Een proces van in ieder geval maanden, waarschijnlijker jaren. Dus de leerlingen in het K.i.K.Atelier hoeven niets, mogen van alles. In de eerste plaats zijn we blij dat ze er zijn. Als ze er zijn. Lukt het niet om te komen, komen wij bij hen. Met hulp van techniek of letterlijk. Wat er nodig is. Iedere stap vooruit die een leerling zet, wordt door ons gevolgd. Voorzichtig pijlen we welke volgende stap mogelijk is. Vanuit onze kennis en ervaring weten we welke dat zou kunnen zijn. En dus nemen we de leerlingen mee op reis waarbij wij een route voorstellen, gebaseerd op hun ontwikkelingsmogelijkheden. Hoe verder het herstelproces vordert, hoe meer we kunnen vragen. En uiteindelijk zelfs eisen. Door onze afwachtende houding, in plaats van een sturende, vooruit rennende, krijgt de autonomie van de leerlingen de kans z’n plek weer in te nemen. Een pedagogisch klimaat gebaseerd op gelijkwaardigheid, levert leerling en leerkracht een efficiënte manier van leren op. Waarbij beiden gemotiveerd zijn vanuit hun innerlijke wens het beste uit zichzelf te halen. De vrijheid om te zijn wie je bent, te laten zien wat je kunt en te worden wat je wilt. Evenwicht tussen proces en resultaat, dat wat moet en dat wat kan. Zonder stress die je leven lam legt, met levenservaring.

Ontwatte?!

Uiteraard is er in het K.i.K.Atelier een ontwikkelplek voor iedereen, volwassen en kind. Ieder z’n eigen proces, ieder z’n eigen begin punt. En dus ook iedereen z’n eigen resultaten. Wat je ook komt doen in het Atelier, wat je ook eerst nodig hebt, als het door ons te realiseren is, zullen we dat zeker doen. Noem het wat je wilt, ontscholen of ontstressen. Of allebei. Wees jezelf. Voel je jezelf. Voel je gewaardeerd. Dat voel ik zoals ik nu werk. Af en toe merk ik nog wel eens dat ik me toch laat overhalen tot het uitvoeren van opdrachten die het kind waar het om gaat niet ten goede komen. Ook niet op de lange termijn. Realiseer ik me dat, moet ik echt wel even de moed bij elkaar schrapen om dat ook te melden. En weer op de juiste plek te gaan staan. Dat valt niet mee als er zoveel verschillende belangen spelen en mijn rol nooit zwart wit is. Ik wil iedereen helpen, kind en volwassene. Zo ben ik. Ook als dat niet kan. Gelukkig mag ook ik zijn wie ik ben. Door zo af en toe te ontwatten, lukt dat.