Doet toch ‘ns normaal! Of: dat is toch niet normaal! Of iets wel of niet normaal is, is net zo grijs als algemene kennis. Op school had ik een hekel aan die veronderstelde algemene kennis, die ik dan zou moeten hebben. En niet had. Ik had dan wel weer andere kennis, die voor mij algemeen was en voor anderen blijkbaar niet. Ik woonde namelijk op een boerderij. Niet in het dorp, en al helemaal niet in een stad. Dan is andere kennis de orde van de dag. Dan zijn er ook andere dingen ‘normaal’. En dat is waar ik het in dit blog over wil hebben:

Wat is normaal en wie bepaalt dat? 

Zo had ik onlangs een gesprek met de mentor van mijn zoon. Die had op school van hem gedrag gezien dat zij onder autisme schaarde en dus absoluut op viel (lees: niet normaal is). Nu heeft hij autisme, en dat gedrag kwam me ook wel bekend voor. Zie ik bij veel kinderen in mijn werk of omgeving. En helemaal bij ons thuis. Je raad het al: ik vond dat gedrag (heel bewust) niet opvallend en ook niet abnormaal. Ik heb haar uitgelegd dat binnen ons gezin een andere normaal heerst. Dat betekent dat bij ons hoogbegaafde-autistische-adhd-gezin bepaald gedrag heel gewoon is. Daar kijkt niemand van op. Wat heet, soms is het zelfs aanstekelijk. En het leuke is: onze normaal kan ook nog eens per dag verschillen. Want met kinderen als de onze is wat vandaag mogelijk is, morgen absoluut een must. Is wat vandaag onmogelijk is, overmorgen geen probleem. Is wat gisteren een goed idee was, vandaag iets om nog eens over na te denken. Een andere normaal en dus onze eigen normaal. Dat werkt prima.

Hebben we dan niets standaard?

Ook zo’n leuke term, standaard. Jawel hoor. Het allerbelangrijkste is, dat we altijd proberen met respect met elkaar om te gaan. En met onszelf. Want wij mogen allemaal onszelf zijn. Met alles wat daarbij hoort. Maar we houden ook rekening met elkaar. Soms zo goed en zo kwaad als dat kan. En daarom hebben we structuur, duidelijkheid, geduld en liefde nodig. Dat is er altijd, ook al ziet het er niet altijd hetzelfde uit. En dat hoeft ook niet. Ligt er aan wat we nodig hebben. En zo is er altijd een normaal op maat, een standaard die past en worden onze hersenen gevoed met algemene kennis die wij leuk vinden (en nodig hebben). Net zoals honden en katten over het algemeen geen vrienden zijn, wil dat niet zeggen dat dat niet kan. Het komt zelfs vaker voor dan je denkt. Zo is dat ook met normaal gedrag, niet vanzelfsprekend, maar vaker voorkomend dan je (soms) denkt. Iedereen uniek, iedereen zijn eigen normaal. Oke, wel binnen de grenzen van de wet, de normen en waarden die we samen ooit hebben vast gelegd. Die zorgen namelijk voor structuur en duidelijkheid. Mits uitgevoerd en gehandhaafd met respect, geduld en veel liefde, zijn dat de ingrediënten waarmee iedereen normaal kan leven.

Oja, “Normaal” is natuurlijk ook nog steeds dé Achterhoekse rockformatie.

Dus als je persé normaal moet doen, zing dan een nummer van hen!